MENFİ TESPİT DAVASI / İSPAT YÜKÜ

T.C
YARGITAY
Onüçüncü Hukuk Dairesi
E: 2006/3913
K: 2006/8569
T: 26.05.2006
MENFİ TESPİT DAVASI
İSPAT YÜKÜ
ÖZET: Somut olayda dava, kesinleşen icra takibine karşı davacı borçlu tarafından açılan menfî tespit davasıdır. Da­va konusu olayda icra takibi bir belgeye dayanmamakta­dır. Ödeme emrine itiraz edilmemesi sonucu ilamsız icra takibinin kesinleşmesi, takip hukuku yönünden sonuç doğu­rur. Bu husus, borçlunun borcu olduğunu ikrar ettiğine da­ir maddi hukuk yönünden bir karine teşkil etmez. Bu neden­le davalı alacaklı, davacı borçludan alacaklı olduğunu is­pat etmekle yükümlüdür.
Ayrıca genel hükümler uyarınca ispat yükünün da­ğıtımında, objektif iyi niyet kurallarının da gözetilmesi ge­rekir.
4721 s. TÜRK MEDENÎ KANUNU [Madde 2]
4721 s. TÜRK MEDENÎ KANUNU [Madde 3]
4721 s. TÜRK MEDENÎ KANUNU [Madde 6]
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hük­mün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelen­di gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı, oğlu Süleyman’ın ortaklarıyla birlikte bankadan kredi çekebilme­leri için teminat amaçlı boş senet imzalayıp verdiğini, kötüniyetli ortak Veli’nin sonradan 200.000.000.000 TL bedel üzerinden doldurularak takibe ge­çildiğini, hileli borçtan kurtulmak korunmak için oğlunun iş arkadaşı davalı ile itimada dayanan bir borçlanma yaparak, borçlu imiş gibi icra müdürlüğünde aldatılarak işlem yaptırdığını, iradesinin serbest olmadığını, yeni prostat ameliyatı olup idrar torbası ile icra dairesine gittiğini takip talebine borç se­bebi nakit karşılığı yazıldığını, gerçekte nakit alış verişi olmadığını, sonra ta­şınmazlarına haciz konulup kıymet takdir raporuna gelince olaya vakıf oldu­ğunu ileri sürerek, Ağlasun İcra Müdürlüğünün 2005/15 sayılı takip dosyası ile davalıya borçlu olmadığının tesbitine, davalının % 40 tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı duruşmalara katılmamış, mahkemeye verdiği cevap layihası ile, davalının takip dosyasında borcu kabul edip itiraz ve ödeme sürelerinden fe­ragat ettiğini, iddianın yazılı belge ile ispat edilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir,
Mahkemece, ispat külfeti davacı-borçluda olup iddiasını ispatlayamadığı, davalı alacaklıya yemin dahi teklif etmediğinden, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı alacaklı tarafından Ağlasun 2005/15 sayılı icra dosyasında (180.000.000.000) liralık alacağının tahsili için ilamsız icra takibine girişildiği takipte borcun sebebi olarak nakit karşılığına dayanıldığı ve ödeme emrinin davacı borçluya aynı gün tebliğ edilmek, itiraz edilmemekle kesinleştiği dos­ya kapsamı ile anlaşılmaktadır. Eldeki dava ise; kesinleşen bu takibe karşı, davacı borçlu tarafından açılan menfi tespit davasıdır. Dava konusu olayda icra takibi bir belgeye dayanmamaktadır. Ödeme emrine itiraz edilmemesi sonucu ilamsız icra takibinin kesinleşmesi, takip hukuku yönünden sonuç doğurur. Bu husus, borçlunun, borcu olduğunu ikrar ettiğine dair maddi hu­kuk yönünden bir karine teşkil etmez. O halde davalı alacaklı davacı borçlu­dan alacaklı olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. Alacaklı olan davalının ic­ra takibinde herhangi bir belgeye dayanmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle’ davalı takip tarihi olan 01.03.2005 tarihinden önce alacaklı olduğunu yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. Diğer taraftan genel hükümler uyarınca ispat yükünün dağıtımın da objektif iyiniyet kurallarının da gözönünde tutulması gerekir. Alacaklı davalının herhangi bir belgeye dayanmayarak, icra takibinin kesinleştiğini ileri sürmekle, davacı borçlunun, borçlu olmadığını ispat etme­si olumsuz olayların ispatındaki güçlük ve çoğu zaman imkansızlık gözönüne alınırsa, borçluyu olumsuz bir olayın ispatına zorlamak olur ki bu objektif iyiniyet kuralları ile bağdaşmaz.
Mahkemece, değinilen bu yön gözetilerek, davanın kabulüne karar veril­mesi gerekirken, ispat yükü ters çevrilerek ve davacı borçluya yüklenerek davanın reddi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan kararın davacı ya­rarına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 26.05.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir