YARGITAY
Onuncu Hukuk Dairesi
E: 2006/6955
K: 2006/8081
T: 5.6.2006
RÜCU EDİLECEK KİŞİLERİN SORUMLULUKLARI
1479 s. ESNAF VE SANATKARLAR VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR … [Madde 69]
3226 s. FİNANSAL KİRALAMA KANUNU (1) [Madde 9]
3226 s. FİNANSAL KİRALAMA KANUNU (1) [Madde 17]
Davacı, iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin değerli gelirler ile yapılan harcama ve ödemeler nedeniyle uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir. Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır. Hükmün, davalılardan Y…… Finansal Kiralama A.Ş. Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dava, 23.09.1998 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine davacı Kurumca ölüm sigortası kolundan bağlanan aylığın ilk peşin değerinin 1479 sayılı Kanunun 63. maddesi hükmüne göre davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkin olup; mahkemece, sürücü Bekir’in olaydaki kusuru nedeniyle davalı mirasçıların ve malik sıfatıyla diğer davalı Finansal Kiralama A.Ş.’nin sorumluluklarına karar verilmiştir. Bu yönde; 1479 sayılı Kanunun 63. maddesi hükmü kapsamında rücu edilecek kişilerin sorumlulukları öncelikle 3. kişinin suç sayılan hareketi ile yasada belirtilen sosyal sigorta yardımlarının yapılmasını gerektiren bir halin doğması ve sigortalı yada haksahiplerine bu yardımların yapılması koşuluna bağlanmıştır. Dava konusu olayda; sürücü Bekir’in 8/8 kusuru ile neden olduğu trafik kazasında Bağ-Kur sigortalısı vefat etmiş ve sigortalının hak sahiplerine Bağ-Kur’ca ölüm sigortasından aylık bağlanmıştır. Ne var ki; davalı Y…… Finansal Kiralama A.Ş.’nin rücu alacağından sorumluluğuna dayanak kılınan 1479 sayılı Kanunun 63. maddesinin 3396 sayılı Kanunla değiştirilen 2. fıkrasında yer alan “… araç maliklerine…” ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 27.03.2000 tarih ve 2001/343 Esas 2002/41 karar sayılı kararı ile iptal edilmiş ve iptal kararı 13.11.2002 gün ve 24935 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu durumda araç malikinin 1479 sayılı Kanunun 63. maddesi kapsamında Kurumun rücu alacağından sorumluluğu ancak anılan yasanın öngördüğü “diğer sorumlular” kavramı kapsamında 2918 sayılı Kanunun 3. maddesi hükmünde öngörülen tanım çevresinde işleten sıfatına haiz bulunması; bir başka anlatımla trafik sicilinde adına kayıtlı bulunan araç üzerindeki fiili hakimiyeti ile, aracı tehlikesi kendisine ait olmak üzere, kendi nam ve hesabına işletiyor olması halinde mümkündür. Somut olayda kazaya karışan 34 GZG 62 plakalı aracın Beyoğlu 19.Noterliğinin 04.08.1997 tarih ve 36519 yevmiye numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesi ile dava dışı Selahattin Aydın’a kiralandığı sözleşme gereği aracın mülkiyeti davalı şirkete ait olmakla birlikte, kiralama tarihinden itibaren dört yıl süre ile kiracının bakım, gözetiminde işletilmesine ve zilyetliğine bırakıldığı anlaşılmaktadır.3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunun 9 ve 17. maddelerine göre aracın mülkiyeti Finansal Kiralama Şirketine ait geçici 13. maddeye göre kiracı, kira sözleşmesi süresince Finansal Kiralama konusu malın zilyeti olup, sözleşmenin amacına uygun her türlü faydayı elde etme hakkına sahiptir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 03.01.2001 tarih ve 2000/10-1789 Esas 2001/6 karar sayılı kararında da benimsenen ilkeler doğrultusunda araç işleten sıfatına da haiz olmayan davalı şirketin rücu alacağından sorumlu olamayacağı dikkate alınmadan, yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O hâlde, davalı Yapı Kredi Finansal Kiralama A.Ş.’nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
