T.C.
YARGITAY
Onsekizinci Hukuk Dairesi
E. 2006/3942
K. 206/4369
T. 29.5.2006
VAKIF SENEDİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN TESCİLİ
KAMU GÖREVLİSİNİN UNVANI
5072 s. DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE… [Madde 1]
5072 s. DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE… [Madde 2]
5072 s. DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE… [Madde 8]
Dava dilekçesinde vakıf senedinde yapılan değişikliğin tescili istenilmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dava dilekçesinde, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı senedinde 5072 Sayılı Yasa hükümleri uyarınca yapılan değişikliklerin tescili istenilmiş, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla gerektirici yasal nedenlere göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak,
5072 Sayılı Yasanın “Temel ilkeler”başlığını taşıyan 2. maddesinin” vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini alamaz” kuralına yer veren ( a ) bendi ve “kamu görevlileri görev unvanlarını kullanarak vakıf organlarında görev alamaz” hükmünü içeren ( d ) bendi uyarınca, vakfın kuruluş senedinin 1. maddesinde “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı” iken “Marmara İlahiyat Vakfı” olarak değiştirilmek; ayrıca senedin 8. maddesinde vakfın genel kurulunun Fakülte öğretim elemanları, fakülte ve yüksek islam enstitüsünden emekli olan öğretim elamanları ve öğretmenler, genel kurul toplantısına katılmak isteyen mezunlardan mütevelli heyetince seçilecek iki temsilci, İstanbul il ve ilçe müftüleri veya birer temsilcileri ile şeref üyelerinden meydana geleceği hükme bağlanmış iken yapılan yeni düzenleme ile görev unvanları kaldırılarak yerine sadece Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mevcut ve emekli öğretim elemanlarının adları yazılmak bunların değişmez üyeler olduğu hükme bağlanmıştır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, vakıf hukukunda esas olan vakfın kuruluş senedine yansıyan kurucu iradenin yasaların buyurucu hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla olduğu gibi korunması ve sürdürülmesidir.
Somut olayda, yukarıda açıklandığı üzere 5072 Sayılı Yasanın 2. maddesinin ( a ) ve ( d ) bentleri uyarınca kuruluş senedinde vakfın adını içeren 1. ve genel kurulun oluşumunu düzenleyen 8. maddelerinde yapılan değişiklikler mahkemece tescil edilmiş ise de; 21.09.2004 günü yürürlüğe giren 5234 Sayılı Yasanın 24. maddesi ve 5072 Sayılı Yasanın geçici 1. maddesinde öngörülen süre 31.12.2005 tarihine kadar uzatılmış ve eklenen geçici 2. maddede 5072 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten, önce kurulan vakıfların kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili almış oldukları isimler, ile senetlerindeki kamu görevlilerinin unvanlarını kullanma hakları saklı tutulmuştur. Dava konusu vakıf, anılan yasanın yürürlük tarihinden önce kurulduğu cihetle, kuruluş senedindeki adını ve kamu görevlilerinin görev unvanlarını kullanma hakkının saklı olduğunun kabulü gerekir. Görev unvanı senetten çıkarılması durumunda bu kişi ( örneğin fakülte öğretim üyesi ) temsil ettiği kamu görevinden ayrılmış olsa da genel kurul üyeliği devam edecek, yerine atanan kişi vakıfta görev alamayacak, sonuç itibarıyla böyle bir düzenleme kurucu iradeye aykırı düşecektir. Oysa kurucu irade, vakfın adını “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı” olarak belirlemiş, genel kurulun oluşumunda kişiyi değil, görev unvanını esas almıştır. 5072 Sayılı Yasaya 5234 Sayılı Yasayla eklenen geçici 2. madde hükmü de bu amaçla düzenlenmiş bulunmaktadır. Açıklanan tüm bu nedenlerle vakıf senedinin 1. ve 8. maddelerinde yapılan söz konusu değişikliklerin tescili doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Tüm bu nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK’un 428. maddesi gereğince yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde, temyiz edene iadesine, 29.05.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.
YARGITAY
Onsekizinci Hukuk Dairesi
E. 2006/3942
K. 206/4369
T. 29.5.2006
VAKIF SENEDİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN TESCİLİ
KAMU GÖREVLİSİNİN UNVANI
5072 s. DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE… [Madde 1]
5072 s. DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE… [Madde 2]
5072 s. DERNEK VE VAKIFLARIN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI İLE… [Madde 8]
Dava dilekçesinde vakıf senedinde yapılan değişikliğin tescili istenilmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dava dilekçesinde, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı senedinde 5072 Sayılı Yasa hükümleri uyarınca yapılan değişikliklerin tescili istenilmiş, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla gerektirici yasal nedenlere göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak,
5072 Sayılı Yasanın “Temel ilkeler”başlığını taşıyan 2. maddesinin” vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini alamaz” kuralına yer veren ( a ) bendi ve “kamu görevlileri görev unvanlarını kullanarak vakıf organlarında görev alamaz” hükmünü içeren ( d ) bendi uyarınca, vakfın kuruluş senedinin 1. maddesinde “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı” iken “Marmara İlahiyat Vakfı” olarak değiştirilmek; ayrıca senedin 8. maddesinde vakfın genel kurulunun Fakülte öğretim elemanları, fakülte ve yüksek islam enstitüsünden emekli olan öğretim elamanları ve öğretmenler, genel kurul toplantısına katılmak isteyen mezunlardan mütevelli heyetince seçilecek iki temsilci, İstanbul il ve ilçe müftüleri veya birer temsilcileri ile şeref üyelerinden meydana geleceği hükme bağlanmış iken yapılan yeni düzenleme ile görev unvanları kaldırılarak yerine sadece Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mevcut ve emekli öğretim elemanlarının adları yazılmak bunların değişmez üyeler olduğu hükme bağlanmıştır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, vakıf hukukunda esas olan vakfın kuruluş senedine yansıyan kurucu iradenin yasaların buyurucu hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla olduğu gibi korunması ve sürdürülmesidir.
Somut olayda, yukarıda açıklandığı üzere 5072 Sayılı Yasanın 2. maddesinin ( a ) ve ( d ) bentleri uyarınca kuruluş senedinde vakfın adını içeren 1. ve genel kurulun oluşumunu düzenleyen 8. maddelerinde yapılan değişiklikler mahkemece tescil edilmiş ise de; 21.09.2004 günü yürürlüğe giren 5234 Sayılı Yasanın 24. maddesi ve 5072 Sayılı Yasanın geçici 1. maddesinde öngörülen süre 31.12.2005 tarihine kadar uzatılmış ve eklenen geçici 2. maddede 5072 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten, önce kurulan vakıfların kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili almış oldukları isimler, ile senetlerindeki kamu görevlilerinin unvanlarını kullanma hakları saklı tutulmuştur. Dava konusu vakıf, anılan yasanın yürürlük tarihinden önce kurulduğu cihetle, kuruluş senedindeki adını ve kamu görevlilerinin görev unvanlarını kullanma hakkının saklı olduğunun kabulü gerekir. Görev unvanı senetten çıkarılması durumunda bu kişi ( örneğin fakülte öğretim üyesi ) temsil ettiği kamu görevinden ayrılmış olsa da genel kurul üyeliği devam edecek, yerine atanan kişi vakıfta görev alamayacak, sonuç itibarıyla böyle bir düzenleme kurucu iradeye aykırı düşecektir. Oysa kurucu irade, vakfın adını “Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı” olarak belirlemiş, genel kurulun oluşumunda kişiyi değil, görev unvanını esas almıştır. 5072 Sayılı Yasaya 5234 Sayılı Yasayla eklenen geçici 2. madde hükmü de bu amaçla düzenlenmiş bulunmaktadır. Açıklanan tüm bu nedenlerle vakıf senedinin 1. ve 8. maddelerinde yapılan söz konusu değişikliklerin tescili doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Tüm bu nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK’un 428. maddesi gereğince yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde, temyiz edene iadesine, 29.05.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.
