Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin, 22. Daire bozmasına karşı Belirsiz Alacak Emsal kararı

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi, 2014 / 31734 esas ve 2014 / 35646 karar sayılı, 26.11.2014 tarihli kararı,
Dava konusu alacak karşı tarafın vereceği bilgi veya belgelerle belirlenecekse, alacak belirsiz kabul edilmelidir

Yerel Mahkeme tarafından, dava konusu edilen alacakların gerçekte belirli bir alacak olması ve belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın 2013/12728 Esas- 2014/14350 Karar ve 26.05.2014 tarihli içtihadı nazara alınarak davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiştir.

• Bu karar, temyiz incelemesi için Yargıtay 9. HD.sine gelmiştir. Yargıtay 9.HD.sinin bozma ilamında ise Yargıtay 22.HD.sinin bozma ilamına karşı özetle aşağıdaki tespitler yapılmıştır.

* Dava konusu alacağın değeri veya miktarı karşı tarafın ( işverenin ) vereceği bilgi veya tahkikat aşamasında belirlenecek ( bilirkişiden hesap raporu alınması gibi ) ise alacağın dava açıldığında davacı tarafından objektif olarak belirleyebilmesinin kendisinden beklenemeyeceği kabul edilmelidir.

* Davacı, alacağı belirli değil ise belirsiz alacak ve tespit davası açabileceği gibi fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak kısmi dava da açabilecektir.

* Yargılama ( tahkikat ) sırasında hesap raporu alınmasını gerektiren her alacak belirsiz kabul edilmelidir.

* İş uyuşmazlıklarında genel olarak alacağın kesin ve net tutarı, ancak bir yargılama sürecinden ve hesap raporu sonrasında tam olarak tespit edilebilmektedir. Bu anlamda kıdem, ihbar ve kötü niyet tazminatı giydirilmiş ücretten hesaplanır. Giydirilmiş ücrete işçinin çıplak ücreti yanında, ücret eklentileri ve sosyal yardımlar dahil edilir. (Y.HGK. 17.10.2012 gün ve 2012/9-838 E, 2012/715 K). Ayrıca belirtmek gerekir ki davacıdan davanın açılmasından önce ücretini ödeyerek talep konusunun miktarını belirlemesi için ekspertizden rapor ve mütalaa alma, delil tespiti gibi yollara başvurması istenemez. Davacının alacağının miktar olarak tespiti, mahkeme tarafından yapılacak delil tespitine veya hesap verme ve bilgi vermeye yönelik müstakil bir davanın açılmasına gerek olduğu durumlarda, HMK. m. 107 anlamında “Davanın açıldığı tarihte alacağın miktarını yahut değerini tam ve kesin olarak belirleyebilmesinin kendisinden beklenemeyeceği” bir durum söz konusudur.

* Hakimin takdiri veya yasal nedenlerle indirim yapılarak alacak miktarı veya değerinin belirlenmesi halinde alacak belirsizdir.

* Dava konusu alacak karşı tarafın vereceği bilgi veya belgelerle belirlenecekse, alacak belirsiz kabul edilmelidir… Yıllık ücretli izin alacağı, izin defterinin; fazla mesai ve tatil çalışmaları kayda dayandığında puantaj (işe devam çizelgeleri) kayıtlarının işveren tarafından sunulması ile belirlenebilecektir. İş Hukukunda maddi hukuk kuralları içinde işverene kayıt tutma yükümlülüğü getirilmiştir. Bu belgelerle ilgili yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenin açılacak davada alacağın belirlenebilir olduğu savunması yerinde olmayacaktır. İşçinin alacağının belirlenmesi kayda dayandığında, kayıtlı belgeleri sunmayan veya işçiye vermeyen işveren, belirsiz alacak davası açılmasının sonuçlarına katlanmak zorundadır.

* Eksik olan bir dava şartı, belirli bir süre verilerek giderilebilecek ise, hakim tarafından eksikliğin giderilmesi için kesin süre verilmesi gerekir. Bu süre içinde dava şartı eksikliği tamamlanmaz ise dava, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddedilmelidir. Dairemiz kararlılıkla hukuki yarar şartının tamamlanabilir dava şartı olduğunu kabul etmektedir (27.02.2012 gün ve 2012/1756 E., 2012/5741 K). Bu nedenle belirsiz alacak davası veya kısmi dava açıldığında, dava konusu edilen alacak açık ve tam olarak belirli ise davacıya tam eda davası açması, tamamlanabilir hukuki yarar şartını yerine getirmesi için öncelikle süre verilmeli, süre sonunda yerine getirmediği takdirde davanın hukuki yarar şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmelidir.

* Somut uyuşmazlıkta bir an için tazminatların başlangıçta belirlenebileceği kabul edilse dahi, belirlenebilir olan tazminatlar hesap raporu ile belirlenmiştir. Alacak belirsiz alacak davası konusu yapılmayacağı kabul edilse dahi tamamlanabilir dava şartı olan hukuki yarar şartını yerine getirmesi için kesin süre verilmeden yazılı şekilde reddine karar verilmesi hatalıdır.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin, 22. Daire bozmasına karşı Belirsiz Alacak Emsal kararı” hakkında bir yorum

  1. Özkan Kuş

    Yargıtay 22. Hukuk Dairesi kararları evlere şenlik. Ben 3 yıl kadar yurt dışında bir türk firmasında çalıştım. Bu firmanın omurga firmasına A , branş firmalarına da B, C diyelim. B firmasınca yurt dışında çalıştırılmak üzere işe alındım, A firması tarafından süresiz iş sözleşmem feshedildi. Sözleşmemin haksız ve hukuksuz feshedilmesi sebebiyle işe iade davası açtım. Dava bir yıldan fazla sürdü lehime sonuçlandı. Yargıtay 22. Hukuk dairsinde 7 aydan fazla bekledikten sonra davamın açılış tarihi yargıtayda görüşülme tarihi ile değiştirildikten sonra yerel mahkemenin kararı bozuldu. İşveren avukatları davayı zamana yayma ve bezdirme yoluna gittiler. Yargıtaya davayı A firmasıyla B firmasının hiçbir ilgisi olmadığı, B firması da işe iade davası açtıktan 7-8 ay sonra sigortaya eleman almayacağını beyan etmiş. Dosyada A firmasıyla B firmasının organik bağlarını (ki sahipleri aynı) onlarca belge ve üç tanık beyanıyla ispatlandığı halde (ünlü) yargıtay 22 kararın yerel mahkemece tekrar incelenmesine hükmetti. Yerel makeme tekrar görüldü, bilirkişi safhası, işveren temsilcilerinin duruşmaya katılmaması sonucu dava üçüncü yıla koşuyor. Bilirkişi çok ayrıntılı bir rapor hazırlayarak haklılığımızın altını kalın çizgilerle teyit etti ama hala son duruşmayı bekliyoruz. Neymiş efendim işe iade davaları 8 ayda bitirilecek hükmü emredici hüküm değilmiş, ama 3 yıl mı sürmesi gerekiyordu? ADALET Mİ, NERDE ??
    Bu arada aynı zaman diliminde birlikte aynı şartlarda aynı firmada çalıştığımız arkadaşlarımız yargıtay 9. Daireden onanmış dava sonuçlarını 8 ay önce aldılar. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi şöhretini kesinlikle hak ediyor.

    Cevapla

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir